- Mẹ bầu có nên giảm cân không?
Khi mang thai, việc tăng cân là điều đương nhiên vì cơ thể phải nuôi dưỡng em bé đang lớn lên từng ngày. Tuy nhiên, nếu bà bầu bị thừa cân trước khi mang thai, việc tăng thêm cân có thể gây ra nhiều mệt mỏi và ảnh hưởng theo nhiều cách khác nhau.
Thông thường, em bé cân nặng khoảng 3-3,5 kg, nhau thai và nước ối chiếm thêm khoảng 1,5 kg. Kích thước vòng một tăng và tử cung mở rộng đồng nghĩa với việc các bộ phận này tăng lên khoảng 2 kg. Lượng dịch lỏng trong cơ thể và máu có trọng lượng khoảng 4 kg, trong khi chất béo và những chất dinh dưỡng khác chiếm khoảng 3 kg. Vì vậy, tổng số cân nặng mà bà bầu tăng lên trong thai kỳ dao động từ 10-15 kg.
Trong thời kỳ mang thai, bà bầu không được khuyến khích ăn kiêng hoặc giảm cân. Hiện tượng sụt cân trong ba tháng đầu của thai kỳ do ốm nghén hoặc buồn nôn là hoàn toàn bình thường và bà bầu sẽ tăng cân trở lại hoặc thậm chí tăng nhiều hơn trong hai tam cá nguyệt tiếp theo.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, bà bầu thừa cân khi mang thai có thể cần giảm cân để giảm nguy cơ mắc một số biến chứng như tiền sản giật và đái tháo đường. Tuy nhiên, việc giảm cân phải được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
2. Những cách giảm cân cho bà bầu
Tình trạng thừa cân béo phì khi mang thai có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe cho mẹ và bé, đồng thời có thể gây ra các biến chứng khi chuyển dạ và sinh nở. Tuy nhiên, việc giảm cân quá nhanh lại gây ra nguy hiểm. Dưới đây là một số biện pháp giảm cân an toàn cho bà bầu:
Tìm ra mức cân nặng phù hợp
Bà bầu cần biết mức cân nặng phù hợp để giảm cân an toàn. Ngay cả khi thừa cân, một số trường hợp bà bầu vẫn sẽ tăng cân trong thời gian mang thai do suy nghĩ “ăn nhiều để bổ cho con” hoặc “ăn cho hai người”. Do vậy, bà bầu nên kiểm tra cân nặng hiện tại và so sánh với biểu đồ mang thai để tính toán số cân nặng cần tăng hoặc giảm.
Ngoài ra, nên theo dõi cân nặng bằng cách cân vào cùng một thời điểm trong ngày và trên cùng một chiếc cân để có sự thống nhất. Không cân quá thường xuyên để tránh cảm giác căng thẳng và lo lắng.
Tính toán lượng calo cần hấp thu
Bà bầu cần tính toán cơ thể cần bao nhiêu calo mỗi ngày để mẹ và bé khỏe mạnh. Phụ nữ mang thai cần nạp ít nhất 1.700 calo/ngày. Bằng cách theo dõi lượng thức ăn và tính toán lượng calo, bà bầu có thể biết nếu đang ăn nhiều hơn cơ thể cần.
Vận động nhẹ nhàng ít nhất 30 phút mỗi ngày
Tập thể dục ở mức độ vừa phải thường xuyên là thói quen được khuyến khích trong thai kỳ. Điều này không chỉ giúp giảm cân mà còn giảm đau nhức do thay đổi của cơ thể. Các hình thức vận động phù hợp cho bà bầu bao gồm đi bộ, tập yoga hoặc bơi lội.
Uống nhiều nước
Việc uống đủ nước rất quan trọng khi mang thai, đặc biệt là khi tập thể dục. Uống đủ nước (trên 2 lít mỗi ngày) cũng giúp bà bầu cảm thấy no và ngăn ngừa ăn quá nhiều.
Ăn vặt lành mạnh
Thay vì chọn bánh kẹo, bà bầu nên chọn trái cây, rau và rau mầm. Ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì nguyên cám và sữa ít béo. Chọn thực phẩm giàu folate như rau chân vịt, đậu và dâu tây. Bắt đầu ngày mới bằng bữa sáng đầy đủ để có đủ năng lượng cho cả ngày.
Dưới đây là danh sách các loại thực phẩm bà bầu nên tránh để kiểm soát cân nặng:
- Thực phẩm có chứa đường hóa học và chất làm ngọt nhân tạo
- Thực phẩm chứa nhiều đường
- Đồ ăn vặt ví dụ như kẹo, bánh quy, khoai tây chiên, kem. Thỉnh thoảng có thể ăn nhưng không nên tạo thành thói quen
- Thực phẩm nhiều muối vì muối khiến cơ thể giữ nước làm tăng cân nặng
Chia ra nhiều bữa nhỏ
Nếu bà bầu đói nhưng không muốn ăn nhiều, có thể chia bữa ăn thành 6 bữa nhỏ thay vì 3 bữa lớn. Điều này giúp kiểm soát lượng calo tiêu thụ và hạn chế khó chịu cho hệ tiêu hóa do bào thai gây ra, ví dụ như ợ nóng và khó tiêu.
Bổ sung vitamin cho bà bầu
Ngoài việc bổ sung chất dinh dưỡng qua thực phẩm, bà bầu có thể bổ sung vitamin dưới dạng viên nén theo tư vấn của bác sĩ. Viên uống bổ sung giúp đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng mà không phải tiêu thụ quá nhiều thực phẩm.
3. Giảm cân ảnh hưởng đến thai nhi thế nào?
Giảm cân quá mức trong thai kỳ có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Đặc biệt, tình trạng giảm cân không lành mạnh thường xảy ra khi bà bầu mới mang thai đến cuối tam cá nguyệt thứ nhất, chủ yếu là do ốm nghén. Những hậu quả của việc giảm cân không đúng cách khi mang thai có thể bao gồm:
- Lượng nước ối thấp: Lượng nước ối không đủ có thể dẫn đến nhiều biến chứng cho thai nhi, bao gồm việc hạn chế sự phát triển và nguy cơ sinh non.
- Kích thước của trẻ sơ sinh dưới tiêu chuẩn: Trẻ có thể bị nhỏ hơn so với tuổi thai, ảnh hưởng đến sự phát triển sau này.
- Chức năng nhận thức phát triển kém: Thiếu dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của thai nhi, gây ra các vấn đề về chức năng nhận thức.
- Trẻ sơ sinh nhẹ cân: Trẻ sinh ra có cân nặng thấp do thiếu dinh dưỡng có thể gặp nhiều vấn đề về sức khỏe và sự phát triển.
- Tăng nguy cơ sảy thai: Trong ba tháng đầu, thiếu dinh dưỡng và chán ăn có thể làm tăng nguy cơ sảy thai.
- Mệt mỏi và dễ bị nhiễm trùng: Bà bầu giảm cân không đúng cách có thể cảm thấy mệt mỏi và dễ bị nhiễm trùng thai kỳ do hệ miễn dịch suy yếu.
Thừa cân hoặc tăng cân quá nhanh khi mang thai cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng như tiền sản giật và đái tháo đường. Do đó, khi thấy cân nặng tăng bất thường, bà bầu cần phải giảm cân và kiểm soát cân nặng hợp lý để phòng ngừa các vấn đề về sức khỏe cho cả mẹ và bé. Việc giảm cân nên được thực hiện một cách khoa học và dưới sự giám sát của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn cho cả hai.