Bà bầu bị đau bụng từng cơn: Nguyên nhân và cách xử lý
Đau bụng là tình trạng thường gặp khi mang thai, đặc biệt là vào những tháng cuối khi tử cung ngày càng lớn. Một trong những vấn đề nhiều mẹ bầu quan tâm là đau bụng trên từng cơn. Vậy vì sao tình trạng này xảy ra và mẹ bầu nên làm gì?
Đau bụng trên rốn ở mẹ bầu thường do tác động của quá trình mang thai và không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, vùng bụng trên rốn và dưới xương sườn là nơi có nhiều cơ quan quan trọng như dạ dày, gan, tụy, túi mật, lá lách… Do đó, đôi khi cảm giác đau ở vùng bụng trên trong thai kỳ có thể liên quan đến một số bệnh lý, nên mẹ cần lưu ý. Những thông tin sau đây từ Hello Bacsi sẽ giúp mẹ bầu nhận biết sớm các vấn đề có thể xảy ra và có cách xử lý, chăm sóc sức khỏe khi mang thai đúng cách.
Nguyên nhân bà bầu đau bụng từng cơn
Nhiều mẹ bầu thường băn khoăn vì sao lại bị đau bụng trên từng cơn. Việc xác định đúng nguyên nhân là bước đầu tiên giúp mẹ cải thiện tình trạng này hiệu quả.
Nguyên nhân sinh lý
Trong quá trình mang thai, cơ thể mẹ phải thích nghi với nhiều thay đổi để đáp ứng sự phát triển của em bé. Những thay đổi này có thể dẫn đến một số triệu chứng, bao gồm cả việc đau bụng trên từng cơn, nhưng thường không gây nguy hiểm. Các nguyên nhân bao gồm:
- Áp lực từ tử cung phát triển: Thai nhi lớn dần khiến tử cung mở rộng, tạo áp lực lên vùng bụng và rốn, dẫn đến những cơn đau.
- Căng da: Khi tử cung lớn lên, da bụng cũng căng ra, có thể gây cảm giác đau ở vùng bụng trên. Tuy nhiên, căng da chỉ gây đau ngoài da, không phải sâu bên trong. Việc xoa bóp, thoa kem dưỡng hoặc tắm nước ấm có thể giảm bớt sự khó chịu này.
- Căng cơ bụng: Đây là một nguyên nhân phổ biến gây đau bụng trên. Căng cơ bụng xảy ra do áp lực từ tử cung đang phát triển, có thể gây đau khi cúi người hoặc nâng vật nặng.
- Co thắt chuyển dạ: Các cơn co thắt chuyển dạ thường bắt đầu ở phần trên của bụng. Nếu mẹ bầu bị đau bụng trên từng cơn trong giai đoạn cuối thai kỳ, có thể đó là dấu hiệu sắp chuyển dạ.
- Ăn quá nhiều: Việc ăn quá nhiều trong một bữa thay vì chia nhỏ các bữa ăn có thể làm dạ dày phình to và gây đau.
Nguyên nhân bệnh lý gây đau bụng trên từng cơn ở bà bầu
Đôi khi, bà bầu bị đau bụng trên từng cơn có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe nào đó trong thai kỳ, từ mức độ nhẹ đến nghiêm trọng. Dưới đây là những nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng này:
Trào ngược axit dạ dày thực quản
Trào ngược axit dạ dày thực quản là một tình trạng phổ biến trong thai kỳ, đặc biệt trong tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba. Sự gia tăng hormone progesterone làm giãn cơ đường ruột, làm chậm quá trình tiêu hóa và gây ra trào ngược axit. Áp lực từ tử cung lên dạ dày cũng khiến axit dễ trào ngược hơn, gây ra ợ nóng, ợ chua và đau vùng bụng trên, có thể lan đến ngực và cổ họng kèm theo cảm giác nóng rát. Một số biện pháp cải thiện tình trạng này bao gồm:
- Chia nhỏ các bữa ăn, tránh ăn ngay trước khi đi ngủ.
- Tránh vừa ăn vừa uống.
- Kê cao đầu khi ngủ.
- Mặc quần áo rộng rãi.
- Tránh rượu bia, thuốc lá, caffeine.
- Tránh thực phẩm dầu mỡ, cay, và có tính axit.
Nếu triệu chứng trở nên nghiêm trọng, mẹ bầu nên đi khám để được điều trị hiệu quả.
Táo bón và đầy hơi
Khoảng 75% phụ nữ mang thai gặp phải táo bón vào một thời điểm nào đó trong thai kỳ. Nguyên nhân có thể do bổ sung sắt, chế độ ăn ít chất xơ, thiếu nước và thay đổi hormone. Trong tam cá nguyệt cuối, tử cung lớn dần gây áp lực lên ruột, gây khó khăn trong việc đi tiêu. Để cải thiện mẹ bầu cần làm:
- Uống nhiều nước.
- Ăn nhiều trái cây, rau củ giàu chất xơ.
- Tập thể dục đều đặn.
- Nếu táo bón nghiêm trọng, hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc dùng thuốc nhuận tràng.
Vấn đề túi mật
Đau ở vùng bụng trên bên phải, dưới hoặc gần xương sườn có thể do các vấn đề liên quan đến túi mật. Nếu mẹ bầu bị đau từng cơn hoặc đau liên tục kèm nôn mửa, sốt, có thể là do sỏi mật. Nội tiết tố tăng lên có thể gây mức cholesterol cao hơn và làm chậm quá trình làm rỗng túi mật, dẫn đến việc hình thành sỏi và gây đau. Nếu cơn đau không biến mất mà vẫn lặp đi lặp lại, mẹ cần thông báo cho bác sĩ để được xử lý kịp thời.
Ứ mật thai kỳ
Nồng độ hormone estrogen và progesterone tăng cao trong thai kỳ có thể dẫn đến ứ mật, khi gan không thể bài tiết mật đúng cách. Triệu chứng bao gồm:
- Ngứa dữ dội, đặc biệt ở lòng bàn tay và bàn chân.
- Nước tiểu sẫm màu.
- Phân có màu nhạt.
- Da và tròng trắng mắt có màu vàng. Một số mẹ bầu cũng có thể gặp thêm triệu chứng khác như đau vùng bụng trên, buồn nôn, nôn, mệt mỏi, ăn mất ngon. Ứ mật thai kỳ có thể gây tăng nguy cơ thai chết lưu, sinh non và suy hô hấp ở trẻ. Mặc dù hiếm gặp, mẹ bầu nên lưu ý và cần theo dõi thường xuyên trong suốt thai kỳ để bác sĩ có thể can thiệp kịp thời nếu có biến chứng xảy ra.
Viêm tụy
Viêm tụy là tình trạng tuyến tụy bị viêm sưng, gây đau ở vùng bụng trên. Viêm tụy có thể gây đau lan ra sau lưng, đau khi chạm vào bụng kèm sốt, mạch nhanh, buồn nôn, nôn mửa. Mang thai có thể làm tăng nguy cơ viêm tụy cấp do sỏi mật, tăng lipid máu, tăng triglyceride trong máu, béo phì hoặc chế độ ăn nhiều chất béo. Viêm tụy có thể gây tăng nguy cơ sinh non, thậm chí tử vong. Nếu cảm thấy đau bụng trên bất thường, mẹ bầu nên sớm đi khám để được chẩn đoán và theo dõi. Tùy vào nguyên nhân gây viêm tụy mà bác sĩ sẽ đưa ra cách điều trị phù hợp.
Các nguyên nhân khác
Ngoài các nguyên nhân đã nêu, bà bầu bị đau bụng trên từng cơn có thể do:
- Vấn đề lá lách như lá lách sưng to, vỡ lá lách.
- Các vấn đề dạ dày như đau dạ dày, viêm loét dạ dày.
- Tắc nghẽn đường ruột.
- Các vấn đề về thận và đường tiết niệu.
- Viêm phúc mạc.
- Nhạy cảm hoặc dị ứng thực phẩm.
Bà bầu bị đau bụng từng cơn nên làm thế nào?
Đau bụng trên thường do chế độ ăn uống hoặc các bệnh lý không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, để giảm nhẹ triệu chứng, mẹ bầu có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây:
Chế độ ăn uống hợp lý:
Mẹ bầu nên chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ để tránh cảm giác đầy bụng, khó tiêu. Lựa chọn các thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa và tránh các món ăn nhiều gia vị, cay nóng, dầu mỡ và có tính axit.
Tập thể dục nhẹ nhàng:
Thực hiện các bài tập giãn cơ nhẹ nhàng giúp giảm căng cơ do áp lực từ tử cung phát triển. Mẹ bầu có thể tham gia các lớp yoga hoặc đi bộ nhẹ nhàng hàng ngày.
Sử dụng nước ấm và massage:
Tắm nước ấm, chườm ấm vùng bụng và massage nhẹ nhàng có thể giúp giảm đau do thay đổi cơ thể trong thai kỳ.
Mặc trang phục thoải mái:
Lựa chọn quần áo rộng rãi, thoải mái để tránh áp lực lên vùng bụng. Tránh mặc quần áo chật hoặc có dây thắt lưng chặt.
Nghỉ ngơi đầy đủ:
Đảm bảo mẹ bầu có đủ thời gian nghỉ ngơi và không làm việc quá sức. Tránh căng thẳng và mệt mỏi để giúp cơ thể phục hồi và giảm triệu chứng đau bụng.
Theo dõi tình trạng sức khỏe:
Nếu cơn đau không giảm hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng hơn, mẹ bầu nên đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời. Điều này giúp đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi trong suốt thai kỳ.
Những biện pháp này có thể giúp mẹ bầu giảm nhẹ triệu chứng đau bụng trên từng cơn và duy trì sức khỏe tốt trong suốt thai kỳ.
Bà bầu bị đau bụng từng cơn: Khi nào cần đi khám?
Đau bụng trên từng cơn ở bà bầu đôi khi có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề bất thường hoặc nguy hiểm, đặc biệt khi không rõ nguyên nhân. Mẹ bầu nên nhập viện nhanh chóng nếu gặp các triệu chứng sau:
- Đau bụng dữ dội, đặc biệt là đau bên phải: Cơn đau đến mức không chịu đựng được.
- Đau bụng kèm chảy máu âm đạo: Đây có thể là dấu hiệu của các biến chứng thai kỳ.
- Đau bụng kèm sốt, nôn mửa: Những triệu chứng này có thể chỉ ra nhiễm trùng hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác.
- Biểu hiện của tình trạng huyết áp cao: Chóng mặt, khó thở, nhức đầu, mệt mỏi có thể là dấu hiệu của tiền sản giật.
- Vàng da và lòng trắng của mắt: Dấu hiệu của các vấn đề về gan như ứ mật thai kỳ.
- Cơn co thắt xuất hiện đều đặn: Đây có thể là dấu hiệu cho thấy mẹ sắp sinh.
Mặc dù đau bụng trên từng cơn khi mang thai là vấn đề thường gặp và ít khi nguy hiểm, mẹ bầu không nên chủ quan. Do có nhiều nguyên nhân gây đau bụng trên khi mang thai, nếu cảm thấy lo lắng, mẹ nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Điều này giúp đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi trong suốt thai kỳ.