- Triệu chứng bất dung nạp Lactose là gì?
Người không dung nạp lactose khi tiêu thụ sữa hoặc các sản phẩm từ sữa như phô mai sẽ không thể tiêu hóa lactose. Lactose không được phân hủy ở ruột non sẽ chuyển xuống ruột già và gây ra các triệu chứng như buồn nôn, đầy hơi, tiêu chảy, đau bụng, và chuột rút.
Ở trẻ em, bất dung nạp lactose thường biểu hiện qua các triệu chứng như ói mửa, viêm da, tiêu chảy có bọt, đầy bụng, sôi bụng, và đi ngoài nhiều lần. Những triệu chứng này thường xuất hiện khoảng 2 giờ sau khi ăn hoặc uống các sản phẩm chứa lactose, gây ra cảm giác mệt mỏi và khó chịu cho người bệnh mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng
2. Nguyên nhân trẻ không dung nạp Lactose
Trẻ không hấp thu sữa, hay còn gọi là không dung nạp lactose, có thể do nhiều nguyên nhân:
- Rối loạn di truyền: Một số trẻ có thể bị thiếu hụt men Lactase ngay từ khi sinh ra do yếu tố di truyền từ bố hoặc mẹ. Điều này khiến trẻ gặp khó khăn trong việc tiêu hóa lactose có trong sữa mẹ hoặc sữa công thức, thường gây ra tiêu chảy nặng.
- Sinh non: Trẻ sinh non có thể chưa đủ khả năng sản xuất lượng Lactase cần thiết. Tình trạng này thường cải thiện khi trẻ lớn lên và cơ thể dần sản xuất đủ men Lactase để tiêu hóa lactose.
- Nhiễm virus hoặc bệnh tật: Bệnh tật, đặc biệt là các trường hợp tiêu chảy nặng, có thể làm giảm tạm thời khả năng sản xuất Lactase của trẻ. Khi đường ruột hồi phục, khả năng dung nạp lactose thường quay trở lại bình thường.
- Bệnh celiac: Đây là một rối loạn tự miễn ảnh hưởng đến ruột non khi tiêu thụ gluten, có thể gây ra bất dung nạp lactose ở trẻ. Khi bệnh celiac được điều trị hiệu quả, khả năng dung nạp lactose cũng có thể được phục hồi.
Những nguyên nhân này làm cho trẻ khó dung nạp lactose, dẫn đến các triệu chứng khó chịu nhưng không nguy hiểm, và thường được cải thiện khi nguyên nhân gốc rễ được xử lý hoặc khi trẻ phát triển đầy đủ hệ thống tiêu hóa.
3. Những dấu hiệu nhận biết trẻ có bị bất dung nạp Lactose không?
Bạn có thể nhận biết trẻ không dung nạp lactose qua các biểu hiện sau khi bé tiêu thụ sữa hoặc các sản phẩm từ sữa, thường trong khoảng từ 30 phút đến hai giờ:
Tiêu chảy: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, có thể kèm theo máu trong phân nếu tình trạng nặng.
Buồn nôn và nôn trớ: Trẻ có thể cảm thấy buồn nôn hoặc thậm chí nôn mửa trong và sau khi ăn. Nếu tình trạng này xảy ra không chỉ sau bữa ăn, điều quan trọng là cần đưa trẻ đi kiểm tra y tế.
Đau bụng và co thắt dạ dày: Đau bụng và cảm giác co thắt là dấu hiệu cho thấy trẻ có thể không dung nạp lactose, gây ra các cơn đau khó chịu.
Đầy hơi, xì hơi: Tình trạng tích tụ khí trong đường ruột khiến trẻ xì hơi thường xuyên, đôi khi đi kèm với các triệu chứng khác.
4. Điều trị bất dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh như thế nào?
Thay đổi chế độ ăn uống của trẻ: Đối với trẻ sơ sinh, việc thay đổi này có thể bao gồm việc chuyển sang sử dụng sữa công thức không chứa lactose hoặc sữa có hàm lượng lactose thấp. Điều này giúp giảm bớt khả năng gây ra các phản ứng không dung nạp trong cơ thể trẻ.
Loại bỏ các sản phẩm từ sữa: Trong trường hợp trẻ bắt đầu ăn dặm, hạn chế hoặc loại bỏ hoàn toàn các sản phẩm từ sữa khỏi chế độ ăn của trẻ để tránh các phản ứng tiêu cực.
Bổ sung men Lactase: Nếu trẻ thiếu men lactase, việc bổ sung men lactase có thể giúp trẻ tiêu hóa lactose hiệu quả hơn. Các sản phẩm bổ sung men lactase có thể được dùng trước bữa ăn chứa lactose để giảm thiểu các triệu chứng.
Tuân thủ chế độ ăn được chuyên gia dinh dưỡng tư vấn: Để đảm bảo trẻ nhận đủ các dưỡng chất cần thiết như canxi và vitamin D, đặc biệt khi giảm hoặc loại bỏ các sản phẩm từ sữa, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng. Họ có thể giúp bạn lên kế hoạch bổ sung những thực phẩm khác giàu canxi và vitamin D hoặc sử dụng các loại thực phẩm bổ sung an toàn cho trẻ.
5. Bất dung nạp lactose và dị ứng sữa cách phân biệt thế nào?
Rất nhiều bố mẹ hiện nay nhầm lẫn giữa hai tình trạng là dị ứng sữa và không dung nạp lactose ở trẻ, mặc dù chúng có nguyên nhân và biểu hiện khác nhau.
Dị ứng sữa bò là một phản ứng miễn dịch của cơ thể, nơi hệ thống miễn dịch của trẻ phản ứng với protein sữa bò như là một mối đe dọa. Các triệu chứng của dị ứng sữa có thể bao gồm khó thở, thở khò khè, ngứa, sưng môi hoặc mặt, nổi mề đay, chàm da, đau thắt bụng, và các vấn đề tiêu hóa như trào ngược và táo bón. Đây là một tình trạng thường xuất hiện trong 6 tháng đầu đời và có thể giảm dần khi trẻ lớn lên.
Ngược lại, không dung nạp lactose không phải là một phản ứng miễn dịch mà là do thiếu hụt enzyme lactase cần thiết để tiêu hóa lactose, loại đường có trong sữa. Trẻ em và người lớn mắc phải tình trạng này có thể trải qua các triệu chứng như tiêu chảy, đầy hơi, và đau bụng sau khi tiêu thụ sữa và các sản phẩm từ sữa. Không dung nạp lactose có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian nếu không được quản lý hoặc điều trị đúng cách.
Để phân biệt và quản lý hiệu quả cả hai tình trạng này, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám để có thể chẩn đoán chính xác bởi bác sĩ. Việc điều trị có thể bao gồm việc điều chỉnh chế độ ăn uống của trẻ và, trong trường hợp của dị ứng sữa bò, có thể cần tránh hoàn toàn các sản phẩm từ sữa.
6. Chọn sữa cho trẻ bất dung nạp Lactose như thế nào?
Khi chọn sữa cho trẻ không dung nạp lactose, bạn cần cân nhắc nhiều yếu tố để đảm bảo trẻ nhận được đủ dinh dưỡng mà không gặp phải các triệu chứng khó chịu. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích:
Tiếp tục cho bú mẹ: Nếu trẻ còn trong độ tuổi bú mẹ (0-6 tháng), bạn nên tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ bởi sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất và cung cấp kháng thể giúp cân bằng hệ tiêu hóa và nâng cao sức khỏe cho trẻ.
Chọn sữa công thức phù hợp: Đối với trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên, bạn nên chọn các loại sữa công thức dễ tiêu hóa, có hàm lượng lactose thấp hoặc không chứa lactose. Điều này giúp trẻ tiêu hóa dễ dàng hơn mà không gây ra các phản ứng tiêu chảy hoặc khó chịu khác.
Sữa Lactose-free: Sữa không chứa lactose (Lactose-free) là lựa chọn tốt cho trẻ bất dung nạp lactose. Loại sữa này được thiết kế để trẻ có thể tiêu hóa mà không gặp phải các triệu chứng không mong muốn như đau bụng, tiêu chảy, hoặc đầy hơi.
Đầy đủ dưỡng chất: Đảm bảo loại sữa bạn chọn cho trẻ bất dung nạp lactose vẫn cần chứa đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu như protein, chất béo, vitamin và khoáng chất để đáp ứng nhu cầu phát triển của trẻ.
Theo dõi phản ứng của trẻ: Sau khi chuyển sang sữa mới, hãy theo dõi sát sao các phản ứng của trẻ để xem liệu có cải thiện các triệu chứng không dung nạp lactose hay không và liệu trẻ có phát triển bình thường với loại sữa mới này không.