1. Nguyên nhân làm cho trẻ sơ sinh bị viêm phổi
Nhiễm khuẩn
Trẻ sơ sinh bị viêm phổi chủ yếu là do vi khuẩn như Listeria, E. coli, và các vi khuẩn Gram âm. Nhiễm khuẩn phổi có thể xảy ra từ trước, trong, hoặc sau khi sinh, liên quan chặt chẽ đến thời gian vỡ ối trước khi sinh.
Thời gian vỡ ối
Nếu thời gian vỡ ối kéo dài, nguy cơ trẻ mắc viêm phổi tăng lên đáng kể. Trẻ có nguy cơ mắc viêm phổi cao nếu thời gian vỡ ối kéo dài trên sáu giờ, mười hai giờ, và đặc biệt là trên hai mươi bốn giờ trước khi sinh.
Vệ sinh và chăm sóc không đảm bảo
Trong quá trình đỡ đẻ và chăm sóc trẻ sơ sinh, nếu không thực hiện vô trùng cẩn thận, trẻ dễ bị nhiễm khuẩn từ dụng cụ, môi trường, và người chăm sóc.
Hít phải chất gây nhiễm khuẩn
Trẻ có thể bị viêm phổi do hít phải nước ối, phân su nhiễm khuẩn hoặc dịch tiết từ đường sinh dục của mẹ lúc sinh.
Thiếu dưỡng khí trong tử cung
Thai nhi bị thiếu dưỡng khí trong tử cung cũng là một nguyên nhân. Người mẹ cần kiểm tra định kỳ, đặc biệt ở giai đoạn cuối thai kỳ, để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.
Trào ngược thực quản dạ dày
Trẻ thiếu cân, có phản xạ đường thực quản chưa hoàn thiện, dễ bị trào ngược thực quản dạ dày khiến sữa hít nhầm vào phổi, gây ra các triệu chứng thở gấp, hụt hơi, và tím tái mắt. Lượng sữa hít vào càng nhiều, triệu chứng càng nặng và có thể dẫn đến viêm phổi.
Các bệnh nhiễm khuẩn khác
Trẻ mắc các bệnh như viêm da, viêm khoang miệng, viêm dây rốn cũng có nguy cơ cao bị viêm phổi.
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và chăm sóc đúng cách sẽ giúp ngăn ngừa và điều trị hiệu quả bệnh viêm phổi ở trẻ sơ sinh.
2. Dấu hiệu nhận biết viêm phổi ở trẻ sơ sinh
Viêm phổi ở trẻ sơ sinh thường khó phát hiện do triệu chứng ban đầu thường nghèo nàn và không rõ ràng. Cha mẹ cần chú ý nếu thấy trẻ có các dấu hiệu sau:
- Bú kém hoặc bỏ bú: Trẻ không muốn bú hoặc bú ít hơn bình thường.
- Sốt hoặc hạ thân nhiệt: Trẻ có nhiệt độ cơ thể trên 37,5°C hoặc dưới mức bình thường.
- Thở nhanh hoặc khó thở: Trẻ thở nhanh trên 60 lần trong 1 phút hoặc có dấu hiệu khó thở.
Khi viêm phổi tiến triển, các triệu chứng trở nên rõ ràng và nghiêm trọng hơn:
- Trẻ sốt hoặc hạ thân nhiệt: Đáp ứng kém với kích thích, li bì, và không muốn bú.
- Chướng bụng và nôn nhiều: Trẻ có biểu hiện chướng bụng và nôn mửa.
- Khó thở và rút lõm lồng ngực: Trẻ có thể thở khó khăn, rút lõm lồng ngực và có thể tím tái.
Cách phát hiện viêm phổi ở trẻ sơ sinh
Cha mẹ có thể phát hiện các dấu hiệu viêm phổi bằng cách quan sát nhịp thở của trẻ khi trẻ nằm yên hoặc ngủ, tránh quan sát khi trẻ đang quấy khóc.
- Nhịp thở nhanh:
- Trẻ từ 1-5 tuổi: Thở từ 40 lần/phút trở lên.
- Trẻ từ 2 tháng đến 1 tuổi: Thở từ 50 lần/phút trở lên.
- Trẻ dưới 2 tháng tuổi: Thở từ 60 lần/phút trở lên.
- Quan sát lồng ngực: Cha mẹ có thể vén áo trẻ lên để quan sát sự di động của lồng ngực và bụng. Nếu thấy lồng ngực lõm vào khi trẻ hít vào, đặc biệt khi trẻ nằm yên hoặc ngủ, đó là dấu hiệu viêm phổi nặng và cần được điều trị ngay.
Hành động cần thiết
Khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu bất thường như sốt, bỏ bú, thở nhanh, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm và can thiệp đúng cách sẽ giúp tránh được các biến chứng nặng nề và nguy hiểm.