- Thân nhiệt trẻ sơ sinh
Thân nhiệt trẻ sơ sinh:
- Nhiệt độ bình thường: Nhiệt độ của trẻ sơ sinh thường nằm trong khoảng 36,5°C – 37,2°C (khi đo ở nách). Trẻ sơ sinh có thể bị hạ thân nhiệt ngay cả khi thời tiết nóng, dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh như viêm phổi. Vì vậy, cần đảm bảo trẻ nằm trong phòng thoáng mát với nhiệt độ từ 28-30°C (>25°C) và đủ ánh sáng. Tránh quấn trẻ quá kỹ để không làm trẻ bị sốt, viêm da hoặc viêm phổi.
- Khi nhiệt độ >37,5°C: Đặt trẻ nằm ở nơi thoáng mát, nới lỏng quần áo và dùng khăn ấm chườm cho trẻ ở các vị trí như trán, nách và bẹn. Theo dõi sát sao nhiệt độ của trẻ, nếu nhiệt độ >38,5°C, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất và sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.
- Khi nhiệt độ <36°C: Ủ ấm cho trẻ bằng chăn hoặc bằng phương pháp da kề da để giữ ấm.
Đo nhiệt độ cơ thể trẻ sơ sinh:
- Đo hậu môn: Thân nhiệt bình thường từ 36,6 – 38°C.
- Đo ở tai: Thân nhiệt bình thường từ 35,8 – 38°C.
- Đo ở miệng: Thân nhiệt bình thường từ 35,5 – 37,5°C.
- Đo ở nách: Thân nhiệt bình thường từ 34,7 – 37,3°C.
Để đảm bảo nhiệt độ cơ thể trẻ sơ sinh luôn ổn định, thân nhiệt của trẻ nên duy trì ở mức từ 36-37°C. Nếu thân nhiệt chênh lệch với mức này, tăng thêm 1°C hoặc giảm xuống 1°C đều rất nguy hiểm. Ví dụ, nếu thân nhiệt của bé là 38°C, đó là dấu hiệu của sốt nhẹ và trên 39°C là sốt cao. Những mức nhiệt này thường được đo ở hậu môn của trẻ và có thể có sự chênh lệch nhỏ so với các điểm đo khác trên cơ thể.
2. Cách đo thân nhiệt cho trẻ sơ sinh
Có nhiều phương pháp để đo thân nhiệt cho trẻ sơ sinh. Đo nhiệt độ ở hậu môn thường là phương pháp chính xác nhất. Tuy nhiên, cha mẹ cũng có thể đo nhiệt độ ở miệng cho trẻ trên 4 tuổi hoặc đo nhiệt độ ở tai cho trẻ trên 6 tháng tuổi. Đo thân nhiệt ở nách tuy ít chính xác hơn nhưng rất thuận tiện, đặc biệt đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi. Nếu nhiệt độ ở nách dưới 37,2°C, cha mẹ nên kiểm tra thêm bằng cách đo nhiệt độ ở hậu môn.
Trong các điểm đo thân nhiệt trên cơ thể của trẻ sơ sinh, đo ở hậu môn sẽ cho kết quả chính xác nhất. Lứa tuổi thích hợp để đo nhiệt độ tại vị trí này là trẻ từ 6 tuần tuổi trở xuống. Với trẻ từ 5 tuần tuổi trở lên, có thể đo thân nhiệt ở nách vì sự chênh lệch nhiệt độ so với hậu môn chỉ khoảng 0,2°C.
Cha mẹ nên sử dụng nhiệt kế điện tử thay cho nhiệt kế thủy ngân vì độ an toàn cao hơn. Thủy ngân rất độc và nếu nhiệt kế bị vỡ sẽ gây nguy hiểm. Dưới đây là những phương pháp đo thân nhiệt cho trẻ:
Đo thân nhiệt ở nách
- Lau khô nách trẻ trước khi đo, sau đó giữ nhiệt kế ở nách trẻ.
- Yêu cầu trẻ giữ nhiệt kế bằng cách ép sát khuỷu tay vào ngực trong khoảng 4 – 5 phút.
Đo thân nhiệt ở miệng
Phương pháp này không nên thực hiện nếu trẻ đã ăn hoặc uống đồ nóng trong vòng 30 phút trước đó. Cách thực hiện:
- Rửa nhiệt kế bằng nước lạnh và xà bông, sau đó rửa sạch lại với nước.
- Đặt đầu nhiệt kế dưới lưỡi của trẻ, yêu cầu trẻ giữ nhiệt kế bằng môi và giữ môi kín xung quanh nhiệt kế.
- Giữ nhiệt kế tại chỗ: Với nhiệt kế thủy ngân, giữ trong khoảng 3 phút; với nhiệt kế điện tử, giữ dưới 1 phút.
Đo thân nhiệt ở tai
Phương pháp này không phù hợp cho trẻ dưới 6 tháng tuổi. Nếu trẻ vừa ở ngoài trời lạnh vào, đợi tối thiểu 15 phút rồi mới đo. Cách thực hiện:
- Kéo vành tai ngoài của trẻ trước khi đặt nhiệt kế vào.
- Giữ đầu dò nhiệt kế trong tai trẻ trong vòng 2 giây.
Đo thân nhiệt ở hậu môn
- Đặt trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ nằm úp sấp trong lòng người lớn.
- Thoa một chút chất bôi trơn (ví dụ vaseline) vào phần cuối của nhiệt kế.
- Nhẹ nhàng đặt nhiệt kế vào hậu môn của trẻ cho đến khi đầu nhiệt kế chìm khoảng 0,6 – 1,3 cm bên trong và không còn nhìn thấy đầu bạc của nhiệt kế.
- Giữ nhiệt kế: Đợi khoảng 2 phút với nhiệt kế thủy ngân và 1 phút với nhiệt kế điện tử.
3. Thân nhiệt trẻ bất thường phải làm sao?
Nhận biết tình trạng thân nhiệt của trẻ sơ sinh bất thường không khó. Mẹ có thể kiểm tra bằng cách sờ chân và tay bé: nếu bé lạnh, tay chân bé sẽ lạnh. Ngược lại, nếu bé nóng, bé có thể ra mồ hôi và đôi môi của bé cũng đỏ và khô hơn thường lệ. Dưới đây là cách xử lý khi phát hiện thân nhiệt của trẻ sơ sinh bất thường:
- Thân nhiệt dưới 36,5°C:
- Ủ ấm cho bé ngay lập tức: Dùng chăn hoặc áo ấm để ủ ấm cho bé. Nếu cần, có thể áp dụng phương pháp da kề da (da mẹ áp sát da bé) để giữ ấm.
- Thân nhiệt trên 37,5°C:
- Làm mát cơ thể bé: Đưa bé đến nơi thoáng mát, bỏ bớt chăn và quần áo dày. Sử dụng khăn ấm để lau mát cơ thể bé. Cho bé bú nhiều hơn và nếu cần thiết, cho bé uống thêm nước.
- Theo dõi nhiệt độ: Tiếp tục theo dõi thân nhiệt của bé để đảm bảo rằng nhiệt độ không tăng thêm.
- Thân nhiệt trên 38°C:
- Lau mát và chườm ấm: Sử dụng khăn ấm để chườm cho bé ngay lập tức.
- Dùng thuốc hạ sốt nếu cần: Chỉ dùng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Đưa bé đến cơ sở y tế: Đưa bé đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế gần nhất để được chăm sóc kịp thời.
Lưu ý chung
Trẻ sơ sinh cần sự chăm sóc đặc biệt và việc theo dõi thân nhiệt hàng ngày là rất quan trọng. Mẹ cần chú ý để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và xử lý kịp thời.
Để phòng tránh các bệnh lý mà trẻ sơ sinh dễ mắc phải, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng cho trẻ.
Bổ sung thực phẩm hỗ trợ chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,… giúp hỗ trợ hệ miễn dịch và tăng cường đề kháng cho trẻ sơ sinh. Điều này giúp trẻ ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa, đảm bảo trẻ luôn khỏe mạnh và phát triển tốt.