Làm gì khi trẻ bị cúm?

Những đường lây nhiễm bệnh cúm ở trẻ

Bệnh cúm do virus cúm gây nhiễm trùng đường hô hấp trên và thường bùng phát vào mùa đông xuân. Trẻ em là đối tượng dễ mắc bệnh cúm và có thể bị lâu hơn so với người lớn. Dưới đây là các đường lây nhiễm bệnh cúm ở trẻ:

Lây trực tiếp từ người sang người:

• Virus cúm dễ dàng lây lan khi trẻ tiếp xúc trực tiếp với người bị nhiễm qua các hoạt động như nói chuyện, bắt tay, ôm hôn, hoặc khi người bị cúm ho, hắt hơi. Các giọt bắn từ người bệnh chứa virus sẽ trực tiếp xâm nhập vào đường hô hấp của trẻ.

Lây bệnh gián tiếp qua bề mặt đồ vật:

• Khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, virus cúm có thể bám lên bề mặt các vật dụng. Trẻ có thể bị lây nhiễm nếu chạm vào các đồ vật này và sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng.

Lây bệnh gián tiếp thông qua môi trường sống hàng ngày:

• Trong môi trường công cộng như nhà trẻ, trường học, virus cúm dễ dàng phát tán vào không khí khi có người bị bệnh ho hoặc hắt hơi. Trẻ em có thể hít phải các giọt bắn chứa virus khi ở gần người bệnh.

Biến chứng của bệnh cúm ở trẻ

Bệnh cúm ở trẻ thường lành tính, nhưng có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời, bao gồm:

• Nhiễm trùng tai
• Viêm xoang
• Viêm họng
• Viêm kết mạc
• Viêm phổi

Trẻ em dưới 5 tuổi, hệ miễn dịch còn yếu, hoặc có bệnh lý nền, có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng nghiêm trọng khi bị cúm. Vì vậy, việc phòng ngừa và điều trị kịp thời là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của trẻ.

Triệu chứng của bệnh cúm ở trẻ

Triệu chứng của bệnh cúm ở trẻ thường nghiêm trọng hơn so với cảm lạnh do thời tiết và dễ bị nhầm lẫn. Sau 1 – 2 ngày sau khi bị lây nhiễm, trẻ bị nhiễm virus cúm và mắc bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng sau:

• Sốt cao: Thường trên 38 độ C.
• Nghẹt mũi và sổ mũi: Dịch trong mũi có thể không màu, hoặc có màu vàng, xanh.
• Đau họng và ho: Trẻ thường xuyên ho và cảm thấy đau họng.
• Nhức đầu và mệt mỏi: Trẻ có thể cảm thấy đau đầu, mệt mỏi và đau nhức cơ thể, gây khó chịu, quấy khóc và khó ngủ.
• Biếng ăn và nôn mửa: Trẻ có thể mất cảm giác thèm ăn, nôn mửa và thậm chí bị tiêu chảy.

Phân biệt triệu chứng cúm và cảm lạnh ở trẻ

• Bệnh cúm:
  • Triệu chứng nghiêm trọng hơn: Sốt cao, đau đầu, đau nhức khắp cơ thể và các triệu chứng ở đường hô hấp khác.
  • Thời gian kéo dài: Sốt và triệu chứng nghiêm trọng thường kéo dài 5 – 7 ngày, sau đó trẻ có thể tiếp tục ho và mệt mỏi trong 10 – 14 ngày.
• Bệnh cảm do thời tiết:
  • Triệu chứng nhẹ hơn: Chủ yếu gây ho và nghẹt mũi, không gây sốt cao.
  • Thời gian kéo dài: Các triệu chứng thường nhẹ hơn và không kéo dài lâu.

Lưu ý về triệu chứng và phục hồi

Phần lớn các triệu chứng của bệnh cúm như sốt có thể thuyên giảm và biến mất sau 5 – 7 ngày. Tuy nhiên, trẻ vẫn có thể ho và mệt mỏi kéo dài đến 10 – 14 ngày. Sau thời gian này, tất cả các triệu chứng thường biến mất hoàn toàn. Việc theo dõi và chăm sóc kịp thời sẽ giúp trẻ phục hồi nhanh chóng và tránh các biến chứng nguy hiểm.

Làm thế nào khi trẻ em bị cúm?

Trẻ bị cúm thế nào thì nên đưa đi bác sĩ?

Nếu trẻ bị cúm và có các triệu chứng sau, cha mẹ cần đưa trẻ thăm khám bác sĩ ngay:

• Sốt cao (trên 38.5°C) kéo dài: Sốt cao liên tục trên 3 ngày, không giảm dù đã dùng thuốc hạ sốt.
• Bỏ ăn, bỏ uống nhiều ngày: Trẻ không chịu ăn uống và hay nôn.
• Nghẹt mũi kéo dài: Nghẹt mũi không thuyên giảm sau 14 ngày.
• Khó thở: Trẻ thở nhanh, khó thở.
• Li bì, kích thích, co giật: Trẻ có biểu hiện lơ mơ, kích thích hoặc co giật.
• Đau tai, có mủ trong tai: Trẻ kêu đau tai hoặc có dịch mủ chảy ra từ tai.
• Đau mắt, mắt đỏ, có gỉ vàng: Mắt trẻ đỏ, đau hoặc có gỉ vàng.

Điều trị bệnh cúm ở trẻ

Điều trị bệnh cúm ở trẻ em cần khác biệt so với người lớn. Tùy thuộc vào tình trạng và mức độ bệnh, phương pháp điều trị có thể khác nhau:

• Triệu chứng nhẹ: Nếu triệu chứng nhẹ, trẻ có thể được theo dõi và chăm sóc tại nhà, chủ yếu điều trị các triệu chứng:
  • Hạ sốt: Dùng thuốc hạ sốt nếu trẻ sốt cao trên 38.5°C, uống mỗi 4-6 giờ/lần.
  • Cân bằng nước và điện giải: Đảm bảo trẻ uống đủ nước để bù đắp lượng nước mất do sốt cao.
• Triệu chứng nặng hoặc có biến chứng: Nếu trẻ có triệu chứng nặng hoặc có yếu tố nguy cơ, cần nhập viện để theo dõi và điều trị tích cực:
  • Kháng sinh hoặc kháng virus: Được chỉ định trong trường hợp có bội nhiễm do vi khuẩn.
  • Hồi sức tích cực: Điều trị tại bệnh viện để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Chăm sóc trẻ bị cúm

• Mặc áo quần rộng rãi, thông thoáng: Giúp trẻ cảm thấy thoải mái và không bị hầm bí.
• Chườm ấm: Chườm ấm khi trẻ sốt cao để giúp hạ nhiệt.
• Vệ sinh mắt, mũi, miệng: Dùng nước muối sinh lý để vệ sinh các bộ phận này theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Bổ sung dinh dưỡng: Cho trẻ ăn nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa và dễ nuốt. Chia nhỏ bữa ăn trong ngày để đảm bảo trẻ nhận đủ dinh dưỡng.

Chăm sóc và điều trị đúng cách sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và giảm nguy cơ biến chứng do bệnh cúm.

Phòng ngừa bệnh cúm ở trẻ

Để bảo vệ trẻ em khỏi bệnh cúm, cha mẹ và người chăm sóc cần tuân theo một số biện pháp sau:

1. Giữ gìn vệ sinh cá nhân:
   • Rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi hắt hơi, ho.
   • Tắm rửa sạch sẽ hàng ngày để loại bỏ vi khuẩn và virus.
   • Khi ho, hắt hơi hoặc sổ mũi, dùng khăn giấy che miệng và mũi, sau đó vứt bỏ khăn giấy và rửa tay sạch sẽ.
2. Vệ sinh môi trường sống:
   • Thường xuyên lau dọn nhà cửa và giữ cho không gian sống luôn sạch sẽ, thoáng mát.
   • Vệ sinh các bề mặt mà trẻ thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, bàn ghế, đồ chơi.
3. Hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh:
   • Trong mùa cúm, hạn chế đưa trẻ đến những nơi đông người hoặc tiếp xúc với người có dấu hiệu bệnh cúm.
4. Tiêm vắc-xin phòng cúm:
   • Đảm bảo trẻ được tiêm vắc-xin phòng cúm hàng năm để tăng cường khả năng miễn dịch.

Chăm sóc và dinh dưỡng cho trẻ

Trẻ em dưới 5 tuổi có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ mắc bệnh cúm. Nếu trẻ bị cúm nhẹ, có thể theo dõi và chăm sóc tại nhà. Trong trường hợp nặng, cần đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời.

• Chế độ dinh dưỡng hợp lý:
  • Đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho trẻ, với chế độ ăn cân đối, giàu protein, vitamin và khoáng chất.
  • Nếu trẻ có dấu hiệu biếng ăn, chậm lớn hoặc kém hấp thu, bổ sung các sản phẩm chứa lysine, kẽm, crom, selen, và vitamin nhóm B để hỗ trợ tiêu hóa.
• Chăm sóc khi trẻ bị cúm:
  • Cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, không quá dày.
  • Dùng nước muối sinh lý vệ sinh mắt, mũi, miệng cho trẻ theo hướng dẫn của bác sĩ.
  • Chia nhỏ các bữa ăn, cho trẻ ăn nhiều lần trong ngày để đảm bảo đủ dinh dưỡng.

Lời khuyên chung

Việc duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống, kết hợp với tiêm vắc-xin phòng bệnh và chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp giảm nguy cơ trẻ bị cúm và đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ. Nếu trẻ có triệu chứng cúm nghiêm trọng, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.