- Lysine là gì?
Lysine, còn được gọi là L-lysine, là một axit amin thiết yếu mà cơ thể không thể tự sản xuất, do đó, lysine phải được cung cấp thông qua chế độ ăn uống. Axit amin này đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển bình thường và sự biến đổi của cơ bắp. Lysine được sử dụng để tạo ra Carnitine, một loại axit amin quan trọng được tìm thấy trong hầu hết các tế bào của cơ thể, giúp vận chuyển chất béo qua các tế bào để chuyển hóa thành năng lượng.
Ngoài ra, lysine cũng có vai trò trong việc hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp hấp thụ canxi và hỗ trợ quá trình hình thành collagen – một thành phần quan trọng của xương, sụn, da và mô liên kết. Thiếu lysine có thể dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe như mệt mỏi, chóng mặt, chán ăn, chậm phát triển, và giảm chức năng miễn dịch.
L-lysine là dạng lysine mà cơ thể có thể sử dụng trực tiếp. Nó được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm như thịt, cá, trứng, và các sản phẩm từ sữa. Ngoài ra, L-lysine cũng được sử dụng rộng rãi trong các chất bổ sung để đảm bảo cơ thể nhận đủ lượng lysine cần thiết.
2. Lysine có tác dụng gì?
Điều trị vết loét lạnh: Vết loét lạnh, gây ra bởi virus herpes simplex type 1 (HSV-1), thường xuất hiện trên môi hoặc khóe miệng, gây khó chịu với các triệu chứng như ngứa ran, đau và rát. Lysine giúp ngăn ngừa virus HSV-1 sinh sôi bằng cách chặn axit amin arginine mà virus cần. Một số nghiên cứu cho thấy lysine có thể giảm thời gian và tần suất của vết loét lạnh, dù bằng chứng không hoàn toàn nhất quán.
Giảm lo lắng, căng thẳng: Lysine có thể giảm lo lắng và căng thẳng. Nghiên cứu cho thấy lysine chặn thụ thể liên quan đến phản ứng căng thẳng, giúp giảm lo lắng ở chuột. Một nghiên cứu trên 50 người khỏe mạnh cho thấy bổ sung lysine và arginine giúp giảm lo lắng và hormone cortisol do căng thẳng.
Cải thiện triệu chứng tâm thần phân liệt: Lysine có thể hỗ trợ người bị tâm thần phân liệt, một rối loạn tâm thần làm gián đoạn nhận thức thực tế. Dù nghiên cứu còn ở giai đoạn đầu, có căn cứ cho thấy lysine cải thiện các triệu chứng của tâm thần phân liệt khi kết hợp với thuốc kê đơn.
Cải thiện sự hấp thu canxi: Lysine giúp cơ thể giữ canxi, tăng hấp thu canxi và giúp thận giữ khoáng chất này. Một nghiên cứu trên 30 phụ nữ cho thấy bổ sung canxi và lysine giảm lượng canxi trong nước tiểu. Lysine cần thiết cho sự hình thành collagen, protein hỗ trợ và tạo cấu trúc cho da và xương. Lysine cũng giúp tăng số lượng tế bào mới tại vết thương và thúc đẩy hình thành mạch máu mới, cải thiện quá trình chữa lành gãy xương.
Chữa lành vết thương: Lysine đóng vai trò quan trọng trong quá trình chữa lành vết thương, giúp tăng số lượng tế bào mới và thúc đẩy hình thành mạch máu mới. Thiếu lysine sẽ làm suy giảm khả năng chữa lành vết thương.
Hạ huyết áp: Một nghiên cứu trên 50 người trưởng thành bị thiếu lysine và tăng huyết áp đã chỉ ra rằng việc bổ sung lysine có thể làm giảm đáng kể huyết áp.
Điều trị bệnh tiểu đường: Lysine có thể giúp giảm phản ứng đường huyết ở người mắc bệnh tiểu đường, dù cần thêm nghiên cứu để khẳng định hiệu quả này.
Các lợi ích khác: Lysine còn thúc đẩy sự phát triển làn da khỏe mạnh, ngăn ngừa loãng xương bằng cách bổ sung canxi, kiểm soát huyết áp, điều trị bệnh zona, ngăn ngừa tích tụ mảng bám trong động mạch và giúp vận động viên phục hồi sau tập luyện cường độ cao.
4. Lysine có trong thực phẩm nào?
Lysine là một axit amin thiết yếu được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm. Nguồn cung cấp lysine chính bao gồm thịt động vật và các sản phẩm từ sữa. Người ăn chay và thuần chay có thể lấy lysine từ các loại đậu và mầm lúa mì, đây là những nguồn cung cấp lysine quan trọng.
Những thực phẩm giàu lysine gồm có thịt đỏ, gà, trứng, cá như cá tuyết hoặc cá mòi, đậu, đậu lăng, phô mai, mầm lúa mì, quả hạch, đậu nành, men bia, và tảo xoắn, một loại tảo được nén và bán ở dạng viên hoặc bột.
Hầu hết mọi người, kể cả người ăn chay, có thể nhận đủ lysine từ chế độ ăn uống hàng ngày mà không cần phải bổ sung. Việc đảm bảo cơ thể nhận đủ lysine là quan trọng để duy trì sức khỏe tốt. Bổ sung lysine có thể mang lại lợi ích trong một số tình huống đặc biệt. Thiếu lysine, cơ thể sẽ không sản xuất đủ hormone và tế bào miễn dịch cần thiết để duy trì các chức năng cơ bản.