Nguyên nhân dẫn đến ốm nghén
1. Hormone HCG tăng cao
Một trong những nguyên nhân chính gây ốm nghén ở phụ nữ mang thai là do sự tăng cao của hormone HCG. Trong giai đoạn đầu của thai kỳ, nồng độ hormone HCG trong cơ thể phụ nữ tăng rất nhanh, thường là gấp đôi so với bình thường. Hormone này được sản sinh từ nhau thai và phát triển mạnh mẽ vào tuần thứ 8-12 của thai kỳ. Mức độ ốm nghén sẽ phụ thuộc vào sức đề kháng của từng mẹ bầu.
2. Khứu giác trở nên nhạy cảm hơn
Khứu giác của phụ nữ mang thai thường trở nên nhạy cảm hơn trong thời kỳ mang thai, đặc biệt là trong ba tháng đầu. Mức độ estrogen tăng cao trong giai đoạn này có liên quan mật thiết đến khứu giác, khiến mẹ bầu dễ bị buồn nôn khi ngửi thấy các mùi lạ hoặc mùi thức ăn mà bình thường họ vẫn thích.
3. Thay đổi hệ tiêu hóa
Trong giai đoạn đầu mang thai, mức độ progesterone tăng lên đáng kể để hỗ trợ phôi thai phát triển. Tuy nhiên, progesterone cũng tác động lên dạ dày, ruột và thực quản, gây ra triệu chứng chậm tiêu hóa và ứ đọng thức ăn trong dạ dày, dẫn đến buồn nôn kéo dài. Những thay đổi này có thể làm tăng mức độ ốm nghén. Nếu ốm nghén trở nên nghiêm trọng, mẹ bầu nên thăm khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
4. Thói quen không ăn sáng
Bỏ bữa sáng là một thói quen xấu, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai. Thói quen này khiến cơ thể thiếu chất dinh dưỡng và năng lượng, làm tăng tình trạng ốm nghén. Để khắc phục, mẹ bầu nên đảm bảo dinh dưỡng cho mỗi bữa ăn, ăn đúng giờ và đủ bữa. Nếu cảm thấy khó chịu khi ăn một bữa lớn, mẹ bầu có thể chia nhỏ bữa ăn.
5. Yếu tố di truyền
Ốm nghén nặng hay nhẹ cũng có thể bị ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có tiền sử ốm nghén khi mang thai, nguy cơ cao là mẹ bầu cũng sẽ trải qua tình trạng này.
Ốm nghén có nguy hiểm không? Có cần điều trị không?
Nôn và buồn nôn liên tục là triệu chứng phổ biến của ốm nghén trong thai kỳ, ảnh hưởng đến khoảng 85% phụ nữ mang thai. Đây không phải là bệnh lý và thường không cần điều trị y tế. Tuy nhiên, ốm nghén có thể chia thành hai mức độ: nhẹ và nặng.
1. Mức độ nhẹ
Ốm nghén nhẹ thường khiến mẹ bầu nôn khoảng 2 lần/ngày và cảm giác buồn nôn kéo dài không quá một giờ. Mức độ này thường không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày của mẹ bầu.
2. Mức độ nặng
Ốm nghén nặng hơn có thể kéo dài nhiều giờ trong ngày và khiến mẹ bầu nôn khoảng 5 lần/ngày. Mức độ này có thể gây ra cảm giác rất khó chịu, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày của mẹ bầu. Mặc dù ốm nghén nặng có thể gây khó chịu, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng thai phụ bị nghén có tỷ lệ sảy thai thấp hơn so với những người không nghén.
Ảnh hưởng của ốm nghén nặng
Ốm nghén nặng có thể dẫn đến một số vấn đề sức khỏe nếu không được quản lý tốt, bao gồm:
- Mất nước: Nôn nhiều có thể dẫn đến mất nước, gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.
- Mất cân bằng điện giải: Sự mất nước và nôn nhiều có thể làm mất cân bằng điện giải trong cơ thể.
- Sút cân: Mẹ bầu có thể sụt cân do không giữ được thức ăn.
- Ảnh hưởng đến thai nhi: Ốm nghén nặng có thể ảnh hưởng đến cân nặng của thai nhi sau khi sinh.
- Rối loạn tuyến giáp và gan: Mất nước quá mức có thể dẫn đến các vấn đề về tuyến giáp và gan, cũng như ảnh hưởng đến nước ối.
Lời khuyên cho mẹ bầu
Mặc dù ốm nghén là hiện tượng bình thường trong thai kỳ và thường không cần điều trị y tế, mẹ bầu vẫn cần chú ý đến sức khỏe của mình. Các biện pháp sau có thể giúp giảm triệu chứng ốm nghén:
- Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ nước để tránh mất nước.
- Ăn thành nhiều bữa nhỏ: Chia nhỏ bữa ăn trong ngày để dễ tiêu hóa và giảm cảm giác buồn nôn.
- Tránh thức ăn có mùi mạnh: Tránh các loại thực phẩm có mùi khó chịu có thể gây buồn nôn.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Đảm bảo có đủ giấc ngủ và tránh căng thẳng.
Nếu tình trạng ốm nghén trở nên nghiêm trọng và kéo dài, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Mẹo giúp giảm nghén an toàn cho mẹ bầu
Uống đủ nước
Ốm nghén và tình trạng nôn ói thường xuyên khiến cơ thể mất nhiều nước. Hãy uống những ngụm nước nhỏ giữa mỗi bữa ăn, điều này có thể cải thiện cảm giác buồn nôn đáng kể. Tránh uống nước trong bữa ăn, vì nước sẽ làm loãng dịch vị và giảm khả năng tiêu hóa, tăng cảm giác no “ảo” và khiến cơ thể buồn nôn hơn.
Chia nhỏ các bữa ăn
Dù ốm nghén khiến cơ thể khó chịu, không muốn ăn, nhưng mẹ bầu nên tránh để dạ dày trống rỗng. Để bụng đói, đường huyết có thể xuống thấp, gây nhức đầu, hoa mắt. Hãy ăn ít thực phẩm hơn và chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, bổ sung đa dạng dưỡng chất như chất xơ, vitamin, chất đạm, chất béo để giảm cảm giác buồn nôn và bổ sung đủ dinh dưỡng.
Thường xuyên súc miệng
Ốm nghén thường khiến nước bọt tiết ra nhiều hơn. Thay vì nuốt nước bọt, mẹ bầu nên nhổ ra và súc miệng thường xuyên bằng nước muối loãng để làm sạch miệng và cổ họng, giảm cảm giác buồn nôn.
Chế độ ăn lành mạnh
Một chế độ ăn lành mạnh là cần thiết đối với phụ nữ mang thai. Hạn chế tối đa các thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ vì chúng có thể làm tình trạng ốm nghén trở nên nặng hơn.
Vận động nhẹ nhàng
Vận động nhẹ nhàng vào buổi sáng, như đi bộ hoặc tập thể dục nhẹ, có thể giúp mẹ bầu cảm thấy dễ chịu và giảm cảm giác buồn nôn.
Nghỉ ngơi đầy đủ
Căng thẳng và công việc có thể làm tình trạng ốm nghén tồi tệ hơn. Mẹ bầu cần có chế độ làm việc vừa phải và nghỉ ngơi nhiều hơn. Tâm trạng thoải mái và vui vẻ là liều thuốc tốt nhất để trị ốm nghén.
Sử dụng mật ong
Mật ong mang lại nhiều lợi ích cho bà bầu, giúp giảm triệu chứng mất ngủ, mệt mỏi, tăng sức đề kháng. Mẹ bầu nên uống mật ong pha với nước ấm hoặc kết hợp với chanh hay tỏi.
Sử dụng gừng
Gừng là vị thuốc tự nhiên giúp điều trị buồn nôn. Mẹ bầu có thể dùng trà gừng, kẹo gừng, hoặc thêm gừng vào thức ăn để giảm triệu chứng ốm nghén.
Ăn bánh quy, bánh mì
Ăn vặt với bánh quy, bánh mì có thể giúp giảm cảm giác ốm nghén. Bánh quy và bánh mì giúp hấp thụ lượng axit dư trong dạ dày, giảm tình trạng ợ chua và buồn nôn.
Dùng kẹo mút, kẹo trái cây
Ăn các loại kẹo như kẹo mút, kẹo trái cây, đặc biệt là kẹo gừng, có thể giảm cảm giác khó chịu và buồn nôn.
Bổ sung vitamin tổng hợp
Vitamin tổng hợp giúp mẹ bầu khỏe mạnh hơn và giảm triệu chứng ốm nghén.
Bổ sung vitamin B6
Vitamin B6 có trong thực phẩm giàu dinh dưỡng như thịt, rau củ, các loại hạt. Nếu muốn dùng vitamin B6 để giảm ốm nghén, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Bấm huyệt
Bấm huyệt lòng bàn tay là phương pháp đơn giản và dễ thực hiện tại nhà để giảm ốm nghén. Hãy ấn nhẹ ba đầu ngón tay vào lòng bàn tay, thở sâu và từ từ ấn mạnh hơn cho đến khi cảm thấy hơi khó chịu.
Thực phẩm giàu protein
Các loại thức ăn giàu protein như lạc, trứng, thịt bò rất hữu ích trong việc giảm cảm giác buồn nôn và bổ sung chất dinh dưỡng cho mẹ bầu.
Xông tinh dầu
Xông tinh dầu giúp mẹ bầu thư giãn và giảm căng thẳng, từ đó giảm cảm giác buồn nôn. Sử dụng tinh dầu thiên nhiên để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé.