- Sữa mẹ vì sao có khả năng miễn dịch cao?
Sữa mẹ, đặc biệt là sữa non, chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu giúp trẻ phát triển toàn diện. Lượng chất đạm trong sữa non cao gấp nhiều lần so với sữa mẹ thông thường và còn chứa nhiều vitamin, khoáng chất, enzyme, axit amin. Đặc biệt, các kháng thể trong sữa non có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, virus độc hại và điều hòa hệ miễn dịch, giúp trẻ sơ sinh chống lại tác nhân gây bệnh và phát triển tối ưu.
Một nghiên cứu trên tạp chí Breastfeeding Medicine chỉ ra rằng các bà mẹ đã tiêm vắc xin Covid-19 có thể truyền kháng thể qua sữa mẹ, giúp bảo vệ cả mẹ và con trong đại dịch. Điều này cho thấy sữa mẹ có thể cung cấp thêm khả năng miễn dịch nếu mẹ đã tiêm phòng.
Sữa non và sữa mẹ chứa các thành phần hòa tan như immunoglobulin (IgA, IgM, IgG), lysozyme, lactoferrin, và các chất điều hòa miễn dịch. Thành phần tế bào gồm macrophage (chứa IgA, lysozyme, lactoferrin), tế bào lympho, bạch cầu hạt trung tính và tế bào biểu mô. Các thành phần này tập trung rất cao ở sữa non và giảm dần ở sữa mẹ trưởng thành.
IgA trong sữa mẹ giúp niêm mạc ruột chống lại mầm bệnh bằng cách bao bọc các độc tố vi khuẩn và kháng nguyên lớn, ngăn chặn chúng tiếp cận biểu mô. Lysozyme là enzym có đặc tính tiêu diệt vi khuẩn và chống lại một số virus, hàm lượng lysozyme trong sữa mẹ cao hơn nhiều so với sữa bò. Lactoferrin là glycoprotein bảo vệ sắt khỏi vi sinh vật sống phụ thuộc sắt, kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn và chịu được các hoạt động phân giải protein mà sữa công thức không thể làm được.
Nhân tố nhị phân, một carbohydrate chứa nitơ trong sữa mẹ, giúp tăng cường hấp thu ở ruột nhờ lactobacilli. Nồng độ pH thấp ở ruột ức chế sự phát triển của vi khuẩn E.Coli và nấm Candida albican.
Mức tập trung cao nhất của sữa mẹ là các đại thực bào, tiếp đến là tế bào lympho và bạch cầu hạt trung tính. Các đại thực bào đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ trẻ khỏi các tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, từ tháng thứ ba đến tháng thứ sáu, nồng độ các kháng thể, đặc biệt là IgG, giảm xuống rất nhanh. Trong giai đoạn này, trẻ dễ bị nhiễm bệnh do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và tiếp xúc nhiều hơn với vi sinh vật từ môi trường.
Sữa mẹ, đặc biệt là sữa non, chứa một lượng lớn các kháng thể, enzyme và các thành phần miễn dịch khác giúp bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi nhiều loại bệnh tật. Khả năng miễn dịch này được củng cố thêm nếu mẹ đã tiêm ngừa các loại vắc xin, chẳng hạn như vắc xin Covid-19. Các thành phần trong sữa mẹ không chỉ cung cấp dưỡng chất mà còn giúp điều hòa và hỗ trợ hệ miễn dịch của trẻ, đảm bảo sự phát triển toàn diện và tối ưu.
2. Những lưu ý khi mẹ muốn tăng đề kháng cho trẻ
Kéo Dài Thời Gian Bú Sữa Mẹ Cho trẻ bú sữa mẹ trong thời gian dài giúp phòng ngừa nhiều bệnh như viêm tai, dị ứng, tiêu chảy nhờ lượng kháng thể phong phú. Các chuyên gia y tế khuyên mẹ nên cho con bú càng lâu càng tốt, ít nhất trong 2-3 tháng đầu và kéo dài đến 24 tháng nếu có thể. Sữa mẹ chứa các dưỡng chất tốt nhất và nhiều kháng thể quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe của trẻ.
Đảm Bảo Trẻ Ngủ Đủ Giấc Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và tăng cường hệ miễn dịch của trẻ. Trẻ sơ sinh cần ngủ khoảng 18 tiếng mỗi ngày, trẻ từ 1-3 tuổi cần ngủ 12-13 tiếng và trẻ từ 4-6 tuổi cần ngủ 10 tiếng mỗi ngày. Cha mẹ nên tạo môi trường yên tĩnh, thoáng mát và không đánh thức trẻ khi đang ngủ. Trẻ đói sẽ tự động thức dậy để bú.
Bổ Sung Dinh Dưỡng Từ Hoa Quả Và Rau Xanh Việc bổ sung các loại hoa quả và rau xanh như cam, táo, cà rốt, đậu và dâu tây giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Các loại thực phẩm này giúp sản xuất các chất chống viêm và tế bào máu trắng, ngăn chặn virus. Chế độ dinh dưỡng phong phú giúp phòng ngừa các bệnh không lây mãn tính, bệnh tim và ung thư trong tương lai. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị cho trẻ ăn 5 loại rau quả mỗi ngày từ khi bắt đầu ăn dặm (khoảng 6 tháng tuổi).
Tham Gia Các Hoạt Động Ngoài Trời Tắm nắng và hít thở không khí trong lành giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Tắm nắng theo thời điểm và không gian phù hợp giúp trẻ điều hòa cơ thể và rèn luyện khả năng đề kháng. Cha mẹ cũng nên dùng khăn ướt lau mặt mũi cho trẻ mỗi ngày 3-4 lần để mũi không bị khô và giúp trẻ thích ứng với không khí lạnh.
Tiêm Ngừa Đầy Đủ Các Loại Vắc Xin Việc tiêm ngừa đúng và đủ các loại vắc xin theo lịch tiêm chủng quốc gia là rất quan trọng để tăng cường miễn dịch cho trẻ. Trẻ sơ sinh nên được tiêm phòng viêm gan siêu vi B trong 24 giờ đầu sau sinh để phòng ngừa viêm gan siêu vi B và ung thư gan trong tương lai.
Hạn Chế Tiếp Xúc Với Nguồn Bệnh Và Môi Trường Ô Nhiễm Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với nguồn bệnh và những người bị viêm hô hấp để tránh lây nhiễm bệnh. Tạo môi trường sống lành mạnh, không tiếng ồn, khói bụi và ô nhiễm để trẻ phát triển toàn diện.
Sữa mẹ không chỉ cung cấp kháng thể mà còn giúp cân bằng dinh dưỡng và bảo vệ hệ tiêu hóa của trẻ. Mẹ nên cho trẻ bú hoàn toàn bằng sữa mẹ trong ít nhất 6 tháng đầu đời. Sau 6 tháng, cần bổ sung thêm dinh dưỡng từ rau củ, quả, thịt hoặc sữa công thức để đảm bảo trẻ nhận đủ chất dinh dưỡng, phát triển khỏe mạnh và tăng cường sức đề kháng.
Ngoài sữa mẹ, cha mẹ cũng nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm chứa lysine, vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B để đáp ứng đầy đủ nhu cầu dưỡng chất. Các vitamin này hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thụ dưỡng chất, cải thiện tình trạng biếng ăn và giúp trẻ ăn ngon miệng hơn. Cha mẹ có thể bổ sung dưỡng chất qua thực phẩm và thực phẩm chức năng có nguồn gốc tự nhiên để bé dễ hấp thụ.